Μετά τις ένδοξες νίκες των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων στα πεδία των μαχών των Βαλκανικών Πολέμων, ακολούθησε μια ταραγμένη περίοδος που κλόνισε τα θεμέλια του Ελληνικού κράτους. Υπήρξε διάσταση απόψεων ανάμεσα στους δύο πρωτεργάτες του Ελληνικού θριάμβου, του Πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου και του Βασιλιά Κωνσταντίνου, όσον αφορά το ζήτημα της εμπλοκής της Ελλάδας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο ο οποίος μαινόταν απ’ το Ιούλιο του 1914[1]. Ο Κωνσταντίνος, πεπεισμένος για την νίκη των Κεντρικών Δυνάμεων με ηγέτιδα δύναμη τη Γερμανική Αυτοκρατορία, θεωρούσε ότι η χώρα έπρεπε να διατηρήσει την ουδετερότητά της. Αντιθέτως, ο Βενιζέλος τάχθηκε υπέρ της εισόδου της Ελλάδος στον Μεγάλο Πόλεμο, στο πλευρό των συμμάχων της Αντάντ (Entente) που είχαν ως πυρήνα τον Αγγλο-Γαλλικό άξονα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Οθωμανική Αυτοκρατορία είχε προσχωρήσει από νωρίς στο στρατόπεδο των Κεντρικών Δυνάμεων. Δημιούργησε το «Κίνημα της Εθνικής Αμύνης» (στο οποίο προσχώρησε και ο Ναύαρχος Π. Κουντουριώτης στη Θεσσαλονίκη, δηλώνοντας τη συμμετοχή της χώρας στον Πόλεμο. Με τη βοήθεια των Συμμάχων ο Βενιζέλος ένα χρόνο μετά απέκτησε την πλήρη πολιτική εξουσία στη χώρα.

Η Ελλάδα εισήλθε στον πόλεμο τον Ιούλιο του 1917 και ο Ελληνικός Στρατός νίκησε τους Βουλγάρους στα υψώματα του Σκρα τον Μάιο του 1918. Το ίδιο έτος, με εντολή της κυβέρνησης Βενιζέλου ξεκίνησε η αναδιοργάνωση του Στόλου, με προτεραιότητα να έχουν τα Θωρηκτά και κυρίως το Αβέρωφ. Κατά την περίοδο που η Ελλάδα συμμετείχε στον Πόλεμο, η επιχειρησιακή δράση του «Αβέρωφ» ήταν ελάχιστη, καθώς ο Τουρκικός Στόλος παρέμεινε κλεισμένος στα Δαρδανέλλια λόγω της ναυτικής υπεροχής των Συμμάχων.

Στις 11 Νοεμβρίου 1918, η λήξη του Α’ Παγκοσμίου Πόλεμου βρήκε την Ελλάδα μεταξύ των νικητών. Στη Λήμνο είχε προηγηθεί η υπογραφή ανακωχής μεταξύ των συμμάχων της Αντάντ και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας την 17^η Οκτωβρίου 1918. Το Αβέρωφ κατέπλευσε στον Βόσπορο μαζί με τη συμμαχική αρμάδα και στις 14 Νοεμβρίου 1918 έριξε άγκυρα μπροστά στο Σουλτανικό ανάκτορο του Ντολμά Μπαχτσέ στην Κωνσταντινούπολη.   Για πρώτη φορά μετά από σχεδόν 5 αιώνες, Ελληνική στρατιωτική δύναμη έμπαινε θριαμβευτικά, στην πάλαι ποτέ πρωτεύουσα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Ο ενθουσιασμός των Ελλήνων της Πόλης ήταν απαράμιλλος [2]. Ενώ αντιθέτως ο φθόνος των Τούρκων ήταν τέτοιος, ώστε να σχεδιάζουν την απόπειρα βύθισης των Ελληνικών θωρηκτών Αβέρωφ και Κιλκίς[3] .

Αργότερα, το Αβέρωφ κλήθηκε να ενισχύσει τις συμμαχικές δυνάμεις που μάχονταν κατά των Μπολσεβίκων στην Κριμαία της Ρωσίας. Αρχικά το πλοίο κατέπλευσε στην Οδησσό προς ενίσχυση του Θωρηκτού Κιλκίς και αργότερα στη Σεβαστούπολη. Εν τέλει όμως, απέπλευσε ξανά με προορισμό την Κωνσταντινούπολη διότι η κυβέρνηση έκρινε απαραίτητη την παρουσία του στην Βασιλεύουσα[4].

Βιβλιογραφία

• Αντιναύαρχος Ι. Παλούμπης Π.Ν., Βαλκανικοί Πόλεμοι – Ο Ναυτικός Αγώνας 1912-1913, Γ έκδοση Ναυτικόν Μουσείον της Ελλάδος, Πειραιάς 2012.
• Παναγιώτης Γέροντας, Μεθ΄Ορμής Ακαθέκτου, Επίτομη Ιστορία του Πολεμικού Ναυτικού 1821-1945, Υπηρεσία Ιστορίας Ναυτικού, Έκδοση του Περιοδικού «Ναυτική Επιθεώρηση».
• Νίκου Α. Σταθάκη Θ/Κ Γ. Αβέρωφ, Χρονικό του Θωρηκτού της νίκης, Έκδοση Πολεμικού Ναυτικού 1987.
• Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών, τόμος ΙΕ.
• Τριμηνιαίο Περιοδικό Γενικού Επιτελείου Ναυτικού, «Ναυτική Επιθεώρηση», Τεύχος 576, Τόμος 171ος, Μάρτιος-Απρίλιος-Μάιος 2011.

[1] Παναγιώτης Γέροντας, Μεθ΄Ορμής Ακαθέκτου, Επίτομη Ιστορία του Πολεμικού Ναυτικού 1821-1945, Υπηρεσία Ιστορίας Ναυτικού, Έκδοση του Περιοδικού «Ναυτική Επιθεώρηση», σ.245, 251.

[2] Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών, τόμος ΙΕ, σελ.38-46.

[3] Αμπεδήν Βέη, Η απόπειρα τορπιλισμού Αβέρωφ και Κιλκίς εις Κωνσταντινούπολιν, «Ναυτική Επιθεώρησις», έτος ΙΒ’, 1928, τόμος XV,τεύχος 74.  

[4] Παναγιώτης Γέροντας, «Ιστορία του Θωρακισμένου Καταδρομικού Γεώργιος Αβέρωφ», Τριμηνιαίο Περιοδικό Γενικού Επιτελείου Ναυτικού, «Ναυτική Επιθεώρηση», Τεύχος 576, Τόμος 171ος, Μάρτιος-Απρίλιος-Μάιος 2011, σ.99-100.