Κυβερνήτης του νεότευκτου θωρηκτού ορίστηκε ο Πλοίαρχος Ι. Δαμιανός και το πλήρωμά του -όπως γνωστοποιήθηκε αργότερα- αποτελούταν από 30 αξιωματικούς και 556 ναύτες, συμπεριλαμβανομένων των υπαξιωματικών. Μετά την παραλαβή του «Αβέρωφ» στην Ιταλία στις 16 Μαΐου 1911, με εντολή του Πρωθυπουργού και Υπουργού Ναυτικών Ελευθέριου Βενιζέλου, το Θωρηκτό αναχώρησε με προορισμό την Αγγλία για να λάβει μέρος στην τελετή ενθρόνισης του Βασιλιά Γεωργίου Ε’ του Ηνωμένου Βασιλείου, η οποία έγινε στις 22 Ιουνίου 1911 στο Αββαείο του Γουέστμινστερ.

 Στην τελετή είχαν λάβει πρόσκληση και είχαν παρευρεθεί πολεμικά πλοία από πολλές χώρες όπως η Αυστρο-ουγγαρία, η Γερμανία, η Γαλλία, οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Ιαπωνία, η Τουρκία, η Κίνα κα. Αξίζει να αναφερθεί ότι το Τουρκικό καταδρομικό Χαμηδιέ βρισκόταν δύο θέσεις πιο πέρα από αυτή που έλαβε το Αβέρωφ στο αγκυροβόλιο του Πόρτσμουθ. Δύο μέρες μετά την τελετή της στέψης, ο νέος Βασιλιάς πραγματοποίησε προσωπική επιθεώρηση στα αγκυροβολημένα πλοία, συμπεριλαμβανομένου και του Αβέρωφ, το πλήρωμα του οποίου μαζί με την μπάντα του Ναυτικού απέδωσαν όλες τις προβλεπόμενες τιμές[1].

Παράλληλα, το Αβέρωφ παρέλαβε και τα πυρομαχικά που είχαν παραγγελθεί στην Αγγλία[2]. Καθώς είχε προηγηθεί αίτημα στην Ιταλική κυβέρνηση για την διάθεση Ιταλών αξιωματικών για την εκπαίδευση του πληρώματος του Αβέρωφ, λόγω της Ιταλικής άρνησης, έγινε συμφωνία ανάμεσα στην Ελληνική και την Αγγλική κυβέρνηση για να ανατεθεί σε μια ομάδα Άγγλων αξιωματικών, με επικεφαλής τον Ναύαρχο Τόφνελ (Lionel Grant Tufnell), η αναδιοργάνωση και εκπαίδευση του πληρώματος[3].

Το Σάββατο 18 Ιουνίου 1911 το θωρηκτό αναχώρησε από τον κόλπο του Σπίτχεντ, κοντά στο Πόρτσμουθ και κατευθύνθηκε στο Πλίμουθ. Εκεί, θα έμπαινε σε δεξαμενή για να κάνει καθαρισμό στα ύφαλα. Όμως, λίγο μετά τις 11 το βράδυ και ενώ έπλεε στον γεμάτο υφάλους κόλπο, προσέκρουσε σε έναν απ’ αυτούς. Στην Αθήνα μαθεύτηκε «εγνώσθη εν Αθήναις εξ επισήμου τηλεγραφήματος χωρίς όμως λεπτομερείας ότι το Ελληνικόν εύδρομον “Αβέρωφ” πλέον μεταξύ Σπίτχεδ και Σπίδεμβουργ έπαθεν σοβαράν βλάβην»[4].

Τότε δημιουργήθηκαν σοβαρά επεισόδια απειθαρχίας που είχε ως συνέπεια ο Κυβερνήτης του πλοίου να αντικατασταθεί από τον τότε Πλοίαρχο Παύλο Κουντουριώτη, ο οποίος αποκατέστησε ταχύτατα τη τάξη.

Αφού ολοκληρώθηκαν οι εργασίες αποκατάστασης, ξεκίνησε το ταξίδι προς την Αθήνα. Αξιοσημείωτο είναι το ότι είχαν ληφθεί όλα τα προβλεπόμενα μέτρα προστασίας κατά πιθανής Τουρκικής τορπιλικής προσβολής[5]. Το Αβέρωφ στο τελευταίο στάδιο της διαδρομής για την άφιξή του, απέπλευσε από την Μάλτα συνοδευόμενο από τον Ατμομυοδρόμωνα «Αλφειό» στον οποίο επέβαιναν Δόκιμοι. Την 1^η Σεπτεμβρίου 1911 το πλοίο εισήλθε στα Φαληρικά ύδατα επικεφαλής μοίρας του στόλου. Πλήθος άλλων πλοίων το ανέμεναν, σημαιοστολισμένα και γεμάτα κόσμο. Αλλά και στη στεριά είχε μαζευτεί κόσμος όλων των κοινωνικών – οικονομικών τάξεων, άνδρες, γυναίκες, ηλικιωμένοι και παιδιά, για να δούνε το νέο απόκτημα. Μετά την άφιξη του θωρηκτού επιβιβάστηκαν σε αυτό ο Πρωθυπουργός και υπουργός Ναυτικών Ελευθέριος Βενιζέλος μαζί με το Υπουργικό Συμβούλιο, τον Αντιβασιλέα και Διάδοχο Κωνσταντίνο, καθώς και τον Άγγλο Γενικό Επιθεωρητή Ναύαρχο Λ. Τόφνελ, για να επιθεωρήσουν το Αβέρωφ και να χαιρετήσουν τον κυβερνήτη του Παύλο Κουντουριώτη.  Με το πέρας της επίσκεψης των επισήμων, επιτράπηκε η είσοδος του συγκεντρωμένου πλήθους. Μέσα σε κλίμα συγκίνησης και περηφάνιας, ανέβαινε ο κόσμος. Πολλοί από αυτούς -με δάκρυα στα μάτια- έκαναν το σημείο του Σταυρού και γονατισμένοι φιλούσαν το κατάστρωμα του πλοίου, σαν να γνώριζαν από τότε πόσο καθοριστική θα ήταν η συμβολή του στους μεγάλους αγώνες του Έθνους[6].

Βιβλιογραφία

• Νίκου Α. Σταθάκη Θ/Κ Γ. Αβέρωφ, Χρονικό του Θωρηκτού της νίκης, Έκδοση Πολεμικού Ναυτικού 1987.
• Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος 1^ος
• Αναστάσιος Κ. Δημητρακόπουλος, Αντιναύαρχος Π.Ν., Ιστορία του Πολεμικού Ναυτικού 1874-1912, τόμος Β 1909-1912, Ναυτικόν Μουσείον της Ελλάδος, Πειραιάς 2015.
• Ημερήσια πειραϊκή εφημερίδα «Σφαίρα»- Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων.

[1] Ανέκδοτο του υποναυάρχου Σ. Πλατσούκα Ταξίδια και Πολεμικά Γεγονότα (Ιστορικό Αρχείο Υπηρεσίας Ιστορίας Ναυτικού, Αρχείο Σ. Πλατσούκα, φάκ.7). Βλ. και αντιναυάρχου Α. Σακελλαρίου, που επέβαινε στο Αβέρωφ ως ανθυποπλοίαρχος, Ένας Ναύαρχος Θυμάται σ. 28-34.

[2] Ν.Α. Σταθάκης Θ/Κ Αβέρωφ (σελ.61).

[3] Εφημερίδα «Καιροί της 22ας Απριλίου 1911» (π.ημ.).

[4] Ημερήσια πειραϊκή εφημερίδα «Σφαίρα»-Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων.

[5] Αναστάσιος Κ. Δημητρακόπουλος, Αντιναύαρχος Π.Ν., Ιστορία του Πολεμικού Ναυτικού 1874-1912, τόμος Β’ 1909-1912, Ναυτικόν Μουσείον της Ελλάδος, Πειραιάς 2015, σ.118-119.

[6] Αντιναύαρχος Α. Σακελλαρίου, «Ένας Ναύαρχος Θυμάται», σ.44-46.